Deze factsheet geeft inzicht in het aantal mensen met ernstige psychische aandoeningen (EPA) binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz). De manier waarop het aantal EPA-patiënten wordt berekend is veranderd, door de invoering van het zorgprestatiemodel in 2022.
De definitie die Vektis tot en met 2021 hanteerde zijn beschreven in deze factsheet EPA uit 2022.
In 2023 tellen we 59 duizend mensen binnen de EPA-groep. In 2022 was het aantal 52 duizend. In de eerste helft van 2022 was het nog niet verplicht was om de zorgvraagtypering aan te leveren. We denken dat daardoor het aantal mensen dat in 2022 aan alle criteria voldoet wat lager uit valt.
Het aantal mensen dat in 2022 en 2023 als EPA geteld werd is 35 duizend. Dat is 60% van het totaal van 2023.
De definitie die we hier hanteren voor EPA geldt met terugwerkende kracht vanaf 2022, sinds de invoering van het Zorgprestatiemodel (ZPM) in de ggz. Deze definitie is in 2023 opgesteld, en door experts gevalideerd en goedgekeurd in de gesprekstafel EPA onder leiding van het Zorginstituut.
Disclaimer: In verband met verwachte doorontwikkeling van de zorgvraagtypering kunnen de criteria in de toekomst nog wijzigen.
Het nieuwe zorgprestatiemodel maakt gebruik van zorgvraagtypering. Een zorgvraagtype legt verband tussen de zorgvraag van een patiënt en de verwachte zorg die nodig is. Er zijn 20 verschillende zorgvraagtypen, in 3 hoofdgroepen:
Zie ook deze uitgebreide beschrijving.
In de EPA-afbakening worden de lichtere zorgvraagtypen niet meegenomen. Per groep (X, Y en Z) zijn verschillende criteria opgesteld die ook rekening houden met ernst, behandelduur en setting. Die staan hieronder verder beschreven.
Als basisgroep kijken we naar de mensen met zorgvraagtype 5 (zeer ernstig) tot en met 8 (zeer risicovol). Dit zijn 282 duizend mensen in 2023, nummer [1] in de grafiek. In totaal zijn er 755 duizend mensen binnen de groep X.
Mensen worden als EPA geteld als zij daarbij ook:
Binnen deze groep zorgvraagtypen 5 tot en met 8 blijven 32 duizend mensen als EPA over [6], oftewel 11,4%.
Als basisgroep kijken we naar mensen met alle Y-zorgvraagtypen (10 tot en met 17). Dit zijn 61 duizend mensen in 2023, nummer [1] in de grafiek.
Mensen worden als EPA geteld als zij daarbij ook:
Binnen deze groep blijven 30 duizend mensen als EPA over [6], oftewel 48,7%.
Als basisgroep kijken we naar mensen met Z-zorgvraagtypen 20 en 21 (ernstige cognistieve beperkingen). Dit zijn 4,4 duizend mensen in 2023, nummer [1] in de grafiek. In totaal zijn er 13,5 duizend mensen binnen de groep Z.
Mensen worden als EPA geteld als zij daarbij ook:
Binnen deze groep blijven 900 mensen als EPA over [6], oftewel 20,5%.
Meer informatie over het ZPM is te vinden op www.zorgprestatiemodel.nl. Daar staat ook deze beschrijving en handleiding over zorgvraagtypering.
De EPA-afbakening die tot en met 2021 werd gebruikt is te vinden in de Factsheet EPA uit 2022. Die afbakening is gebaseerd op een artikel over EPA van Ph. Delespaul uit 2013.
Vragen of suggesties over deze factsheet? Mail mgf@vektis.nl.
