Door de vergrijzing van de bevolking neemt het aantal mensen met dementie naar verwachting sterk toe. In 2020 woonden er 249.000 40-plussers met dementie* in Nederland. In 2050 wordt een stijging verwacht naar 461.000 mensen. Dit is bijna een verdubbeling ten opzichte van 2020. Door deze toename neemt de druk op de zorg toe. Dit geldt voor bijvoorbeeld de verpleeghuiszorg en de wijkverpleging. Vektis brengt met prognoses de toename van het aantal mensen met dementie in beeld. Hiervoor wordt de situatie van 2020 geëxtrapoleerd naar de toekomst op basis van veranderingen in samenstelling en leeftijdsopbouw van de bevolking. Hierbij gaan we uit van gelijkblijvend beleid.
Regionale verschillen: in Utrecht neemt het aantal mensen met dementie het sterkst toe
Op regionaal niveau zijn duidelijke verschillen zichtbaar. In de regio Utrecht/Utrecht stad (regio Utrecht wordt gesplitst in 5 sub-regio’s) wordt de sterkste stijging verwacht. In 2050 zal het aantal mensen met dementie 3 keer meer zijn dan in 2020. Het stijgt van 3.250 naar 9.730 mensen.
In de regio Drenthe neemt het aantal mensen met dementie het minst toe. Daar stijgt het aantal van 8.230 in 2020 naar 12.170 in 2050: 1,5 keer zo veel.
Bij verder inzoomen op gemeenteniveau zijn er ook verschillen:
- In Almere is de stijging het sterkst. Er wordt een ruime verdriedubbeling verwacht waardoor het aantal mensen stijgt van 1.660 naar 5.500.
- In de gemeenten Vaals en Laren daarentegen wordt een kleine daling verwacht.
In dit bestand presenteren wij de prognoses voor dementie op gemeenteniveau. De verschillen tussen de regio’s en gemeenten worden veroorzaakt door de huidige populatieopbouw en de demografische ontwikkelingen. Deze dementieprognoses zijn gebaseerd op de bevolkingsprognoses van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
In de toekomst relatief meer mensen met dementie in een instelling
Momenteel woont 68% van de 40-plussers met dementie thuis, en 32% in een instelling. De verwachting op basis van de prognoses is dat het aantal dat in een instelling woont iets gaat stijgen van 32% in 2020 naar 35% in 2050. Het aantal mensen met dementie dat thuis woont, daalt van 68% naar 65%. Jongere mensen met dementie wonen meer thuis, en ouderen meer in een instelling. De vergrijzing zorgt er dus voor dat er zowel absoluut als procentueel meer mensen in een instelling gaan wonen in de toekomst.
Regionaal zijn er opvallende verschillen. In de regio Noord West Friesland (Harlingen en Waadhoeke) wordt de grootste verschuiving verwacht. In 2050 wonen er 6% meer mensen in een instelling, het percentage stijgt van 31% in 2020 naar 37% in 2050. In de overige regio’s is dit verschil kleiner, in vrijwel alle regio’s is het verschil niet meer dan een paar procent.
In de stad Rotterdam woonde in 2020 35% van de mensen met dementie in een instelling. In de regio Gelderse Vallei (Ede, Veenendaal, Barneveld e.o.) was dit een stuk minder, 25%. Het jaar 2050 laat een ander beeld zien. Van alle mensen met dementie wonen er in 2050 verhoudingsgewijs het meeste in een instelling in de regio Rivierenland (Tiel, Betuwe e.o.), 39%. De regio Gelderse Vallei blijft de regio met het laagste percentage bewoners in een instelling van alle regio’s. Hier wordt 27% verwacht.
Aantal mannen met dementie stijgt sterker dan aantal vrouwen
Het aantal mannen met dementie stijgt op basis van de prognoses tot 2050 naar verwachting met 87% en het aantal vrouwen met 84% (beide t.o.v. 2020). Vooral in de periode tot 2040 is het verschil duidelijk zichtbaar. De toename van de 40+ mannen met dementie is dan 69%. Bij de vrouwen is dit minder, 61%. Richting 2050 wordt dit verschil weer kleiner.
Focus op ouderen
Vanwege het grote belang van ouderenzorg maakte Vektis het Regiobeeld ouderenzorg. Dit beeld toont het zorggebruik op relevante thema’s aan de hand van 5-10 belangrijke vragen. De nu beschikbare thema’s zijn: populatieontwikkeling, huisartsenzorg, wijkverpleging en gebruik acute zorg. Voor de huisartsen- en acute zorg worden nu ook prognoses ontwikkeld. Zorgverzekeraars kunnen deze inzichten gebruiken voor regiobeelden die de basis vormen voor het opstellen van regionaal beleid in samenwerking met relevante stakeholders zoals, gemeenten, zorgaanbieders en regionale samenwerkingsverbanden in de zorg.
Bronnen
De Regionale bevolkings- en huishoudensprognose 2019-2050 (2019) van het van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), zijn uitgangspunt voor deze dementieprognoses. Daarin zijn een leeftijdsindeling en geslacht beschikbaar. De woonvorm, thuiswonend of in een instelling, is hieraan toegevoegd.
De dementieprognoses zijn beschikbaar voor de gehele 40+ dementiepopulatie, en ook voor de 65+ populatie. In dit bericht is de gehele populatie als uitgangspunt genomen.
*Vektis heeft op basis van een aantal criteria de dementiepopulatie berekend. Dementie is de naam voor een combinatie van symptomen, waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken. Dementie is een verzamelnaam voor ruim 50 ziektes. De meest voorkomende vorm van dementie is de ziekte van Alzheimer. De methode van de berekening van de mensen met dementie is hier beschikbaar. Voor meer informatie over o.a. de zorgkosten van dementie, spoedzorg en wachttijden is de factsheet dementie beschikbaar op vektis.nl.
