12 gemeenten in de provincie Drenthe gaan een stap verder in hun inspanningen om samenwerking in het Drentse zorglandschap* te bevorderen. Om feitelijke informatie over de situatie in de gemeenten boven tafel te halen en te vergelijken, zetten zij data in. De tool die zij daarvoor gebruiken: de Gemeentezorgspiegel van Vektis. Jessica van der Woude, beleidsadviseur Sociaal Domein gemeente Emmen en Erik Koekoek, strategisch adviseur gemeenten bij Zilveren Kruis, vertellen over hun verwachtingen.
Emmen maakt als eerste gemeente in Drenthe gebruik van de Gemeentezorgspiegel. Jessica vertelt erover: “De proeftuin Optimaal Leven was aanleiding om de Gemeentezorgspiegel in te zetten. Binnen de proeftuin Optimaal Leven werken verschillende disciplines integraal samen bij het ondersteunen van mensen met een psychische kwetsbaarheid. Deze manier van werken is domeinoverstijgend. De Gemeentezorgspiegel biedt inzicht in integraal zorggebruik en de verschuivingen binnen de zorgdomeinen. Inzet van de Gemeentezorgspiegel helpt om de voortgang cijfermatig te onderbouwen en brengt de effecten van de proeftuin in beeld.”
Breed regionaal beeld
Hoewel de gemeente Emmen nog geen ervaring heeft met het werken met de data in de Gemeentezorgspiegel, ziet Jessica nu al kansen om een breder beeld te krijgen over het hele Drentse zorglandschap. “Inmiddels zijn in de provincie Drenthe alle 12 gemeenten aangesloten bij de Gemeentezorgspiegel. Alle portefeuillehouders hebben hier ‘ja’ tegen gezegd. Daarmee kunnen we een goed regiobeeld neerzetten. We werken samen in meerjarenprogramma’s en in themagroepen en hebben al in een paar sessies gesproken over de toegevoegde waarde van data. Er is zoveel informatie uit de Gemeentezorgspiegel te halen, dat je soms door de bomen het bos niet ziet. In volgende sessies gaan we bepalen wat we willen meten en welke vragen we beantwoord willen zien.”
Jessica van der Woude, gemeente Emmen
Nulmeting huidige situatie
Het opstellen van een regiobeeld is onderdeel van de themagroep ‘Sluitende keten GGZ’. Er is nog geen zicht op integraal zorgverbruik van inwoners met een psychische kwetsbaarheid. De eerste stap is nu om een ‘foto’ te maken van de status, een nulmeting. Jessica: “De data laten ons zien hoe de situatie van deze doelgroep in onze provincie eruitziet. We zijn benieuwd of we in de cijfers de verschuiving in de stelsels terugzien. Zien we door de afbouw van bedden in de ggz een toename in het gemeentelijk domein? Zijn er dwarsverbanden zichtbaar tussen de extramuralisering en ambulantisering? Zijn er blinde vlekken waar we nu niet op inzetten? Alles hangt samen. Die kennis helpt ons om beleid te maken, te evalueren en periodiek te herijken.”
Afgestemde inkoop
Ook voor de zorgverzekeraars is het belangrijk om feitelijke informatie boven tafel te halen. “Als je kunt zien wat de effecten zijn van de zorg, kun je de zorginkoop daarop afstemmen” zegt Erik. “Je maakt keuzes waarmee je een beweging in gang wilt zetten. Met de Gemeentezorgspiegel kunnen zorgverzekeraars en gemeenten samen volgen of dit het beoogde effect bereikt heeft. Zie je dat prestatie A beter werkt dan prestatie B, dan ga je daar meer van inkopen. Zijn er ergens wachtlijsten voor bepaalde zorg, dan hou je daarmee rekening bij het inkopen van zorg.
Jessica geeft een praktisch voorbeeld: “Zie je dat er in een wijk veel mensen antidepressiva gebruiken, dan kun je in die wijk misschien meer inzetten op ontmoeting door samenkomsten voor inwoners te organiseren.”
Feiten versus onderbuikgevoel
De Gemeentezorgspiegel geeft inzichten, weerlegt of bevestigt de ideeën die je misschien al hebt vanuit een onderbuikgevoel. Erik: “In het programma ‘Personen met verward gedrag’ in Drenthe bijvoorbeeld, zijn interviews afgenomen en gesprekken gevoerd met gemeenten en zorgaanbieders om te onderzoeken in hoeverre de keten rond personen met verward gedrag in Drenthe sluitend is. Dit geeft een kwalitatief beeld van de samenwerking en knelpunten. Met de Gemeentezorgspiegel krijgen we cijfermatig inzicht in de keten. In totaal hebben we hiermee een goed beeld van hoe de ggz-keten functioneert in Drenthe en wat dit betekent voor het zorggebruik en de kosten in de verschillende domeinen.
Erik Koekoek, Zilveren Kruis
Als Jessica en Erik hun onderbuikgevoel volgen, hebben zij wel ideeën over mogelijke uitkomsten. Jessica: “Er wonen in Drenthe veel mensen met een laag opleidingsniveau en er is meer armoede, dus verwacht ik dat er meer psychische problematiek is dan landelijk.” Erik: “Er is inderdaad een correlatie tussen lager opleidingsniveau en sociaaleconomische status en een hoger zorggebruik. De gecombineerde zorgdata kunnen elkaar overlappen, maar ook een ander beeld geven, omdat er betere types zorg aangeboden worden. We verwachten vanaf 2021 in de data ook het effect terug te zien dat een deel van de langdurige zorggebruikers onder de Wlz is gaan vallen (in plaats van de Wmo) en dat er een directe toegang is voor cliënten tot de Wlz.”
Eenduidige aanlevering gegevens
De opgave waar de deelnemende gemeentes voor staan is het aanleveren van de eigen data. “Dat is heel bewerkelijk en kost veel tijd en capaciteit.”, legt Jessica uit. Gemeenten moeten gegevens eenduidig aanleveren, maar hebben allemaal verschillende systemen. “Vektis ondersteunt de gemeenten daarbij.” vertelt Erik. “En zij helpen ons straks ook bij het interpreteren van de resultaten. 4 à 5 Drentse gemeenten hebben al aangeleverd.”
Sluit een overeenkomst af en ga ook zo werken
Erik is vanuit de zorgverzekeraars heel blij dat ze afspraken met alle gemeenten in Drenthe hebben kunnen maken en doet een oproep aan alle Nederlandse gemeenten. “Een regionale afstemming en aanpak van het zorgbeleid aan de hand van data levert je enorm veel op en is zo waardevol. Dus ik zou zeggen sluit een overeenkomst af voor de Gemeentezorgspiegel en ga ook zo werken.”
*Het Drents Zorglandschap is de naam voor het samenwerkingsverband van de 12 Drentse gemeenten, Zilveren Kruis en de Provincie Drenthe
Marcel de Rouw, productmanager Vektis: “Het project in Drenthe is een mooi voorbeeld van hoe gemeenten samen met de zorgverzekeraar data uit de Gemeentezorgspiegel inzetten om de zorg te verbeteren. We hopen in een vervolgartikel meer over de resultaten te kunnen schrijven. Het is goed om te zien dat steeds meer regio’s deze beweging maken en gemeenten zich aansluiten. Als gemeenten later dit jaar ook gegevens voor de jeugdzorg kunnen aanleveren, is alle informatie van de 4 zorgdomeinen beschikbaar: zorgverzekeringswet, langdurige zorg, wmo en jeugdwet. Dan zijn we in staat om per gemeente, regionaal/provinciaal en landelijk een compleet beeld van het zorggebruik neer te zetten. Wij nodigen deelnemers uit ons te laten weten wat de informatiebehoefte is. Op basis daarvan kunnen we de Gemeentezorgspiegel verder ontwikkelen en passende producten aanbieden. Dit kan ook over de zorgdomeinen heen.”